Strijdt voor een toegankelijk Amstelveen
Niemand mag zich buitengesloten voelen. Openbare gelegenheden moeten toegankelijk zijn voor iedereen. Dat vindt Amanda ten Cate (35 jaar) en daar zet ze zich voor in. Ze weet hoe het is om noodgedwongen aan de zijlijn te staan, al laat ze zich door haar handicap niet kisten. “Ik richt me liever op de positieve dingen.” Daarmee hoopt ze een voorbeeld te zijn voor anderen. Ze organiseert één keer per week een creatieve bijeenkomst voor mensen met een beperking in de Meent en is ambassadeur van de Lucille Werner Foundation. Mede dankzij haar inzet is Meldpunt Toegankelijk Amstelveen een feit.
Wanneer je tegenover haar zit, zie je niets anders dan een mooie jonge vrouw. Haar handicap is dan onzichtbaar. Hoe anders is dat wanneer ze in een rolstoel zit. “Mensen benaderen je dan op een heel andere manier, zien je niet voor vol aan. Het is net alsof je er als persoon niet toe doet. Maar ik ben meer dan mijn handicap.”
Het meest kwetsend was het moment dat ze in een kledingwinkel zonder pardon door iemand werd achteruit werd gereden. “Ik was naar kleding aan het kijken, tot iemand plotseling mijn rolstoel achteruit reed zodat hij de kleding beter kon bekijken.”
Amanda heeft het Ehlers-danlossyndroom (EDS), een bindweefselziekte. Dit is een aangeboren en erfelijke aandoening waarbij het bindweefsel niet goed is aangelegd. Bindweefsel zit overal in het lichaam waar steun gegeven moet worden. Dit betekent dat het een belangrijk bestanddeel is van bijvoorbeeld botten en van de banden die gewrichten op hun plaats houden. “Mijn gewrichten schieten makkelijker uit de kom. Rechtop zitten is voor mij al een inspanning. Wanneer ik te lang moet staan, ga ik van mijn stokje.”
‘Mijn aandoening geeft me ook kracht en heeft me bepaalde inzichten gegeven.’
Haar ziekte heeft een behoorlijke impact op haar leven. Ze is afgekeurd en arbeidsongeschikt verklaard. Desondanks heeft het lang geduurd voordat bij haar deze diagnose is gesteld. Dat heeft te maken met de complexiteit van de ziekte. “Vooral de onzekerheid over wat je mankeert is erg zwaar.”
De ene dag gaat beter dan de andere, net als bij iedereen. “Maar mensen zien niet hoe ik er thuis aan toe ben.” Ze stuit daarom weleens op onbegrip. “In het verleden ook bij vrienden. Ze begrepen niet waarom ik zo vaak afzegde. Ik kan echter niet aan alle activiteiten meedoen. Dansen of bowlen is voor mij lastig.”
Ze moet daarom zorgvuldig afwegen waar ze haar energie aan besteedt. Ze waakt er echter voor om bij de pakken neer te gaan zitten. “Daar heb je niets aan. Je leeft maar één keer. Mijn aandoening geeft me ook kracht en heeft me bepaalde inzichten gegeven. Niet altijd lukte het me om me te richten op het positieve. Met name de revalidatieperiode, na het vaststellen van de diagnose, heeft me daarin geholpen. Gek genoeg speelden boeddhistische wijsheden hierin een rol. Deze wijsheden hebben me een schop onder mijn kont gegeven.”
Om te helpen voorkomen dat andere mensen met een fysieke of mentale beperking zich buitengesloten voelen, organiseert ze eens per week een creatieve middag in de Meent. “De ‘Ook voor jou!-Club’ is voor iedereen die door tijdelijke, langdurige ziekte of andere reden in een sociaal isolement zit. Ik wil deze mensen zingeving bieden, door middel van creatieve activiteiten, goede koffie, gezelligheid en wie weet wat nog meer. Want iedereen doet ertoe! Ik kijk naar talenten in plaats van beperkingen. Ik zeg altijd: je hebt geen beperking, het is de maatschappij waardoor jij je soms of vaak beperkt voelt. Daarin wil ik veranderen wat ik kan.”
In 2017 deed ze mee met de Mis(s) verkiezing, georganiseerd door Lucille Werner. De verkiezing gaat niet alleen over uiterlijke schoonheid, maar vooral over lef en persoonlijkheid. In plaats van een missverkiezing is dit jaar een minister van Gehandicaptenzaken gekozen. Een goede zaak vindt Amanda, maar er moet nog meer gebeuren. “Voor één persoon is zo’n taak best veel. Eigenlijk zouden er meerdere ministers moeten zijn, die voor verschillende onderwerpen gaan lobbyen. Daarnaast zou het goed zijn wanneer elke gemeente een ambassadeur heeft op dit vlak.”
‘Je hebt geen beperking, het is de maatschappij waardoor jij je soms of vaak beperkt voelt. Daarin wil ik veranderen wat ik kan.’
Ze heeft niet echt rolmodellen, maar heeft wel veel respect voor bijvoorbeeld lotgenoten. “Lucille Werner natuurlijk, die zich al jaren inzet voor de emancipatie van mensen met een beperking.” Daarnaast Roos Prommenschenckel, die de eerste editie van de Mis (s) verkiezing won in 2006. “Zij ligt vanwege haar handicap het grootste deel van de dag op een ligstoel. Ze heeft veel bereikt op het gebied van toegankelijkheid van treinen.” Lotgenoot en vriendin Chirstel Verbogt, die naast een bindweefselaandoening een maagverlamming heeft. “Ze was het gezicht van een landelijke campagne voor gehandicapte kinderen en deed ook mee aan de Mis(s) verkiezing.” De bij een tragisch ongeval overleden comédienne Floor van der Wal, die zich niet liet tegenhouden door haar spastisch zijn. En snowboardster Bibian Mentel, die meermaals de strijd leverde tegen kanker. “Heel knap hoe ze zich vasthoudt aan het positieve.”
De vrouwen die ze hoog heeft zitten, lijken wat dat betreft op haar. Ze richt zich net zoals hen op wat ze wel kan. Schrijven, zingen en schilderen bijvoorbeeld. “Ik schrijf al sinds mijn tienerjaren gedichten. Daar kan ik mijn gevoel in kwijt. Ik ga regelmatig naar poëziecafés. Daarnaast ben ik bezig met twee boeken, waaronder een Young Adult. Ik heb gezongen tijdens de Amstelproms in Uithoorn. En ik beschilder natuursteen.” Met haar activiteiten en inzet hoopt ze anderen in een soortgelijke situatie te inspireren en te ondersteunen.